Nghị định số 73/2023/NĐ-CP quy định khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung, như sau:

1. Nguyên tắc khuyến khích, bảo vệ cán bộ

- Cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung phải được khuyến khích, bảo vệ.

- Khuyến khích, bảo vệ cán bộ có đề xuất đổi mới, sáng tạo được cơ quan sử dụng cán bộ xem xét, quyết định cho thực hiện trong phạm vi thẩm quyền quyết định theo quy định của pháp luật, bảo đảm không trái quy định của Đảng, văn bản quy phạm pháp luật của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, cơ quan nhà nước cấp trên và Điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.

- Cán bộ có đề xuất đổi mới, sáng tạo được cơ quan sử dụng cán bộ xem xét, quyết định cho thực hiện, có kết quả đóng góp vào công cuộc xây dựng, phát triển đất nước, của ngành, lĩnh vực, địa phương, cơ quan, đơn vị được ghi nhận, tôn vinh, khen thưởng xứng đáng. Cơ quan sử dụng cán bộ báo cáo, xin ý kiến cấp ủy, tổ chức đảng cùng cấp trước khi phê duyệt và đánh giá kết quả thực hiện đề xuất đổi mới, sáng tạo.

- Việc khuyến khích và bảo vệ cán bộ phải được thực hiện kịp thời, dân chủ, công khai, minh bạch; đúng đối tượng, trình tự, thủ tục theo quy định. Cơ quan, người có thẩm quyền phải kịp thời xem xét, đánh giá kết quả thực hiện, xác định rõ các nguyên nhân khách quan, chủ quan, đánh giá khách quan, toàn diện đối với việc đề xuất và thực hiện đề xuất đổi mới, sáng tạo.

- Cán bộ năng động, sáng tạo vì lợi ích chung có thể không bị xử lý trách nhiệm, được loại trừ, miễn hoặc giảm nhẹ trách nhiệm theo quy định.

2. Điều kiện áp dụng chính sách khuyến khích, biện pháp bảo vệ cán bộ

2.1. Điều kiện áp dụng chính sách khuyến khích cán bộ năng động, sáng tạo

Chính sách khuyến khích cán bộ năng động, sáng tạo được áp dụng khi nội dung đề xuất đổi mới, sáng tạo đáp ứng các điều kiện sau:

Một là, có khả năng tháo gỡ, giải quyết điểm nghẽn, nút thắt trong cơ chế, chính sách chưa được quy định trong văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, cơ quan ngang bộ, địa phương và giải quyết hiệu quả vấn đề được đề xuất.

Hai là, vì lợi ích chung, đem lại giá trị, hiệu quả thiết thực, tạo chuyển biến, đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của đất nước, địa phương, cơ quan, đơn vị.

Ba là, xuất phát từ yêu cầu, đòi hỏi cấp thiết của thực tiễn; không ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội; không làm ảnh hưởng đến sự phát triển của địa phương, cơ quan, đơn vị khác.

Bốn là, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước, cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin.

2.2. Điều kiện áp dụng biện pháp bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo

Biện pháp bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo được áp dụng khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:

- Thực hiện đề xuất đổi mới, sáng tạo được cơ quan sử dụng cán bộ đánh giá là hoàn thành theo quy định.

- Thực hiện đề xuất đổi mới, sáng tạo mà không hoàn thành hoặc chỉ hoàn thành một phần mục tiêu đề ra, gây ra thiệt hại nhưng được cơ quan sử dụng cán bộ xem xét, đánh giá đã thực hiện đúng chủ trương, có động cơ trong sáng, vì lợi ích chung.

3. Những việc cơ quan, tổ chức, cán bộ và cá nhân không được làm trong khuyến khích, bảo vệ cán bộ

Thứ nhất, lợi dụng chính sách, biện pháp khuyến khích, bảo vệ cán bộ để thực hiện hoặc bao che hành vi tham nhũng, tiêu cực, trục lợi, vi phạm kỷ luật của Đảng và pháp luật của Nhà nước hoặc làm ảnh hưởng đến việc thực hiện nhiệm vụ chính trị, tác động tiêu cực đến đời sống nhân dân, hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.

Thứ hai, cản trở, gây khó khăn, xúc phạm danh dự, nhân phẩm cán bộ năng động, sáng tạo, cơ quan, tổ chức và cá nhân có liên quan trong quá trình đề xuất, thực hiện, hoàn thành đề xuất vì lợi ích chung.

Thứ ba, né tránh, đùn đẩy trách nhiệm trong trình tự, thủ tục phê duyệt và triển khai thực hiện các đề xuất đổi mới, sáng tạo.

Thứ tư, không chấp hành sự phân công của cơ quan, tổ chức về việc giao thực hiện đề xuất; thực hiện không đúng đề xuất được cơ quan sử dụng cán bộ quyết định cho thực hiện; không chấp hành chỉ đạo của cơ quan sử dụng cán bộ về việc tiếp tục, dừng hoặc chấm dứt thực hiện đề xuất; lợi dụng việc thực hiện đề xuất để né tránh, đùn đẩy, thiếu trách nhiệm khi thực hiện chức trách, nhiệm vụ khác được giao theo quy định của pháp luật, nội quy, quy chế của cơ quan.
Thứ năm, xử lý trách nhiệm đối với cán bộ năng động, sáng tạo, cơ quan, tổ chức và cá nhân có liên quan trong quá trình đề xuất, thực hiện đề xuất đã được đánh giá là hoàn thành.

4.  Trình tự, thủ tục đề xuất và phê duyệt đề xuất đổi mới, sáng tạo

4.1. Trình tự, thủ tục đề xuất đổi mới, sáng tạo

Cán bộ có ý tưởng đổi mới, sáng tạo phải xây dựng kế hoạch đề xuất đổi mới, sáng tạo theo quy định, gửi đến người đứng đầu cơ quan sử dụng cán bộ để xem xét, quyết định; trường hợp kế hoạch đề xuất đổi mới, sáng tạo của người đứng đầu cơ quan sử dụng cán bộ thì gửi đến người đứng đầu cơ quan sử dụng cán bộ cấp trên để xem xét, quyết định.

Kế hoạch đề xuất đổi mới, sáng tạo gồm các nội dung cơ bản sau đây:

(i) Sự cần thiết, mục đích, yêu cầu của đề xuất đổi mới, sáng tạo, trong đó thể hiện rõ những điểm nghẽn, nút thắt trong cơ chế, chính sách chưa được quy định trong văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, cơ quan ngang bộ, địa phương.

(ii) Đề xuất nội dung, nhiệm vụ, giải pháp đổi mới, sáng tạo; phạm vi, đối tượng thực hiện nhiệm vụ, giải pháp; thời gian thực hiện và nguồn lực bảo đảm; tính khả thi của nội dung đề xuất.

(iii) Đánh giá tác động tích cực, tiêu cực của nội dung đề xuất đổi mới, sáng tạo (nếu có); dự kiến hiệu quả của đề xuất khi triển khai thực hiện trong thực tế.

4.2. Trình tự, thủ tục phê duyệt đề xuất đổi mới, sáng tạo

- Đối với đề xuất đổi mới, sáng tạo của cán bộ, trong thời hạn 07 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được kế hoạch đề xuất, người đứng đầu cơ quan sử dụng cán bộ chủ trì họp tập thể lãnh đạo để xem xét, thảo luận, biểu quyết về việc thực hiện đề xuất. Đề xuất được thông qua khi đạt tỷ lệ trên 50% ý kiến biểu quyết tán thành. Trong trường hợp biểu quyết ngang nhau thì thực hiện theo ý kiến mà người đứng đầu biểu quyết. Tập thể lãnh đạo tham gia biểu quyết bao gồm người đứng đầu và cấp phó của người đứng đầu cơ quan sử dụng cán bộ, trừ cấp phó là cán bộ có đề xuất đổi mới, sáng tạo.

Trường hợp nội dung đổi mới, sáng tạo không được tập thể lãnh đạo cơ quan sử dụng cán bộ thông qua theo quy định thì người đứng đầu cơ quan sử dụng cán bộ quyết định cho triển khai thực hiện nếu xét thấy đề xuất của cán bộ là cần thiết, có tính khả thi và chịu trách nhiệm trước cơ quan sử dụng cán bộ cấp trên và trước pháp luật về quyết định của mình. Quyết định của người đứng đầu cơ quan sử dụng cán bộ cho triển khai thực hiện đề xuất được thể hiện bằng văn bản.

- Đối với đề xuất đổi mới, sáng tạo có phạm vi rộng, nội dung phức tạp, liên quan đến nhiều lĩnh vực, tác động đến nhiều đối tượng, trường hợp cần thiết, trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận được kế hoạch đề xuất, người đứng đầu cơ quan sử dụng cán bộ thành lập Hội đồng đánh giá đề xuất để xem xét, quyết định.
- Đối với đề xuất đổi mới, sáng tạo của người đứng đầu cơ quan sử dụng cán bộ, người đứng đầu cơ quan có đề xuất báo cáo người đứng đầu cơ quan sử dụng cán bộ cấp trên xem xét, quyết định. Người đứng đầu cơ quan sử dụng cán bộ cấp trên có trách nhiệm xem xét đề xuất đổi mới, sáng tạo như đối với đề xuất đổi mới, sáng tạo của cán bộ nêu trên.

- Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày kết thúc cuộc họp tập thể lãnh đạo đối với các đề xuất đối mới, sáng tạo của cán bộ, người đứng đầu cơ quan sử dụng cán bộ báo cáo, xin ý kiến cấp ủy, tổ chức đảng cùng cấp về kết quả cuộc họp tập thể lãnh đạo. Người đứng đầu cơ quan sử dụng cán bộ, trên cơ sở ý kiến của cấp ủy, tổ chức đảng cùng cấp, ban hành văn bản về việc phê duyệt hoặc không phê duyệt cho thực hiện đề xuất; trường hợp phê duyệt đề xuất thì giao cán bộ đề xuất hoặc cá nhân, tổ chức khác thực hiện.

4.3. Hội đồng đánh giá đề xuất

- Hội đồng có số lượng từ 05 đến 09 thành viên, bao gồm:

+ Chủ tịch Hội đồng là người đứng đầu cơ quan sử dụng cán bộ có đề xuất đổi mới, sáng tạo.

+ Phó Chủ tịch Hội đồng và các thành viên Hội đồng là cấp phó của người đứng đầu cơ quan sử dụng cán bộ, trừ cấp phó là cán bộ có đề xuất đổi mới, sáng tạo, đại diện các cơ quan, đơn vị chuyên môn có liên quan, chuyên gia, nhà khoa học am hiểu về ngành, lĩnh vực liên quan đến nội dung đề xuất, trong đó có 01 thành viên kiêm thư ký Hội đồng.

+ Trong trường hợp vì lý do khách quan mà thành viên Hội đồng không thể tham gia đánh giá đề xuất thì người đứng đầu cơ quan sử dụng cán bộ quyết định việc thay đổi thành viên.

- Hội đồng làm việc theo nguyên tắc tập thể, quyết định theo đa số; trường hợp biểu quyết ngang nhau thì thực hiện theo ý kiến biểu quyết của Chủ tịch Hội đồng. Cuộc họp Hội đồng được thể hiện bằng biên bản.

- Trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày thành lập Hội đồng, Chủ tịch Hội đồng tổ chức họp đánh giá đề xuất. Kế hoạch đề xuất được gửi cho các thành viên Hội đồng chậm nhất trong thời hạn 05 ngày làm việc trước ngày tổ chức họp Hội đồng.

- Hội đồng có trách nhiệm nhận xét, đánh giá đề xuất đổi mới, sáng tạo theo các nội dung sau đây:

+ Sự cần thiết, mục đích, yêu cầu của đề xuất.

+ Phạm vi, đối tượng của đề xuất; hiệu quả và tính khả thi của nội dung đề xuất, tác động của đề xuất; thời gian và nguồn lực tổ chức thực hiện.

- Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày kết thúc cuộc họp Hội đồng, người đứng đầu cơ quan sử dụng cán bộ báo cáo, xin ý kiến cấp ủy, tổ chức đảng cùng cấp về kết quả cuộc họp Hội đồng. Người đứng đầu cơ quan sử dụng cán bộ, trên cơ sở ý kiến của cấp ủy, tổ chức đảng cùng cấp, ban hành văn bản về việc phê duyệt hoặc không phê duyệt cho thực hiện đề xuất; trường hợp phê duyệt đề xuất thì giao cán bộ đề xuất hoặc cá nhân, tổ chức khác thực hiện.

5. Chính sách khuyến khích và biện pháp bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung

5.1. Chính sách khuyến khích cán bộ

- Cán bộ đề xuất đổi mới, sáng tạo, cá nhân, tổ chức thực hiện đề xuất đổi mới, sáng tạo, cơ quan và người đứng đầu cơ quan sử dụng cán bộ có đề xuất đổi mới, sáng tạo đáp ứng các điều kiện theo quy định được khuyến khích bằng các hình thức sau đây theo quy định của pháp luật có liên quan:

+ Tuyên dương, biểu dương trước tập thể cơ quan, đơn vị; được khen thưởng theo quy định của pháp luật về thi đua, khen thưởng đối với những đề xuất được đánh giá là hoàn thành.

+ Được lấy làm căn cứ để đánh giá trước khi xếp loại, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, quy hoạch, điều động, luân chuyển theo hướng ưu tiên bố trí, sử dụng cán bộ có tư duy đổi mới, cách làm sáng tạo, hiệu quả cao.

+ Được đánh giá là có thành tích xuất sắc trong hoạt động công vụ để xét nâng ngạch công chức; được xét nâng bậc lương trước thời hạn 12 tháng theo quy định của pháp luật đối với những đề xuất đổi mới, sáng tạo được đánh giá là hoàn thành.

+ Được động viên, khuyến khích bằng các hình thức khác phù hợp với quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước.
- Cán bộ, cá nhân, tổ chức thực hiện đề xuất, tùy trường hợp cụ thể được cơ quan sử dụng cán bộ bố trí kịp thời trang thiết bị, phương tiện làm việc, con người, kinh phí bảo đảm thực hiện đề xuất được phê duyệt.

5.2. Biện pháp bảo vệ cán bộ

- Cán bộ thực hiện đề xuất đổi mới, sáng tạo thuộc trường hợp được cơ quan sử dụng cán bộ đánh giá là hoàn thành thì không bị xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật có liên quan.

- Cán bộ thực hiện đề xuất đổi mới, sáng tạo mà không hoàn thành hoặc chỉ hoàn thành một phần mục tiêu đề ra nhưng được cơ quan sử dụng cán bộ xem xét, đánh giá đã thực hiện đúng chủ trương, có động cơ trong sáng, vì lợi ích chung thì được loại trừ trách nhiệm theo quy định của pháp luật có liên quan.

- Cán bộ thực hiện đề xuất đổi mới, sáng tạo mà không hoàn thành hoặc chỉ hoàn thành một phần mục tiêu đề ra và gây ra thiệt hại nhưng được cơ quan sử dụng cán bộ xem xét, đánh giá đã thực hiện đúng chủ trương, có động cơ trong sáng, vì lợi ích chung thì được xem xét loại trừ, miễn hoặc giảm nhẹ trách nhiệm theo quy định của pháp luật có liên quan.

- Cơ quan và người đứng đầu cơ quan sử dụng cán bộ quyết định cho phép thực hiện đề xuất đổi mới, sáng tạo phải kịp thời xem xét, đánh giá kết quả thực hiện, xác định rõ các nguyên nhân khách quan, chủ quan, đánh giá khách quan, toàn diện đối với các trường hợp nêu trên.

5.3. Biện pháp bảo vệ cơ quan, tổ chức, cá nhân

Cơ quan và người đứng đầu cơ quan sử dụng cán bộ quyết định cho phép thực hiện và đánh giá kết quả đề xuất đổi mới, sáng tạo được áp dụng các biện pháp bảo vệ như đối với cán bộ thực hiện đề xuất đổi mới, sáng tạo và theo quy định của pháp luật có liên quan.

Ngoài ra, Nghị định số 73/2023/NĐ-CP còn quy định về xử lý vi phạm; trách nhiệm của cán bộ đề xuất đổi mới, sáng tạo và cá nhân, tổ chức thực hiện đề xuất đổi mới, sáng tạo, cơ quan sử dụng cán bộ, người đứng đầu cơ quan sử dụng cán bộ; việc theo dõi, kiểm tra quá trình thực hiện đề xuất; đánh giá kết quả thực hiện đề xuất; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức khác có liên quan./.

Chi tiết tại: https://vbpl.vn/TW/Pages/vbpq-van-ban-goc.aspx?ItemID=162506.

Tin: Trương Lan